Bölümler | Kategoriler | Konular | Üye Girişi | İletişim

8 soruda enerji tasarrufu

Tükenmeyen ve bedava olarak kullanabildiğimiz yenilenebilir enerji kaynaklarımız, güneş, toprak, hava ve su... Bu doğal kaynaklar ile çok daha ucuza ısınmak mümkün. O halde neden bu çevre dostu enerjiden yararlanmayalım?

1. Bütün ısı pompaları işe yarar mı?>br> Etkili olmaları, performans katsayılarına bağlıdır. Örneğin 4 performans katsayısı, pompanın harcanan 1 kWh elektrik için 4 kWh ısı oluşturması anlamına geliyor. Bu performans katsayısı, alınan enerji miktarına bağlı olarak değişiyor. Bu da bu tip ısıtmanın mevsim değişimlerine bağlı olduğunu gösteriyor. Bu nedenle hangi hava sıcaklığına kadar performans katsayısının etkili olduğunun bilinmesi gerekiyor. Örneğin performans katsayısı 1'e düşerse ısı pompası, sıcaklığı eski değerine getirmek için o ölçüde kW harcıyor bir anlamda elektrikli ısıtmaya dönüşmüş oluyor. Aynı zamanda tercih edilen uygulamaların bina yönetmeliklerine uygun olması gerekiyor. Sonuç olarak ısı pompalı sistemlerde ihtiyacınız olan ısı enerjisinin gücünü doğada depolanmış güneş enerjisinden (toprak, su, hava), gücünü ise elektrik enerjisinden karşılarsınız. Çıkarılacak sonuç ise şudur: Isı pompaları evinizi çok düşük maliyetlerle ısıtır. Var olan en ekonomik ısınma sistemlerine karşı bile en az % 50 daha tasarrufludur. Ayrıca ısı pompaları çoğunlukla kışın ısınmak amacıyla kullanılabildikleri gibi yazın ise aynı ortamı serinletmek amacıyla da kullanılabilirler. Bu açıdan diğer bütün sistemlerden daha üstündür çünkü başka hiçbir sistem ısıtma ve serinletme ihtiyacını birlikte karşılayamaz.

2. Toprağın enerjisinden nasıl yararlanabiliriz?>br> YATAY ISI ALIMI, içerisinde enerji taşıyıcısı akışkanın sirküle olduşu bir boru aşından oluşuyor. Bu borular birbirilerine yaklaşık 50 cm aralıklarla yerleştiriliyor ve 0,60 m ila 1,20 m arasındaki bir derinliğe gömülüyorlar. Isı alıcılarının yüzeyi, ısıtıcı döşeme yüzeyinden 1,5 ila 2 kat fazla daha olacağından bu sistem için büyük bir bahçe daha iyi sonuç veriyor. Kepçe ya da kazı ile yapılan hafriyat sonucunda açılacak toprakta 1 metreden daha derin bir yerleşimle borular yatay olarak döşenir. Istma öncelikli sistemlerde tercih edilir. Bu uygulama dişer borulama tiplerine oranla daha fazla alana gereksinim duyduşundan arazinin müsait olduıu yerlerde uygulanır. DİKEY ISI ALIMI, daha masraflı olmasına rağmen daha küçük alanlarda uygulanabiliyor. Evin yakın bir bölgesine bir ya da iki kuyu açşlşr ve bunlar içerisinde kapalı devre olarak sirküle olacak 'glikole' suyun (su ve antifriz) hapsedilmesini sağlayacak sondalar yerleştiriliyor. 15 m derinlikten itibaren iyi sonuçlar elde ediliyor. Çünkü bu derinlikte toprak her mevsim 15 Cº gibi yeterli sabit bir ısıya sahip. Sondaj makineleri ile açılan kuyulara borular dikey olarak sarkıtılır. Arazinin yatay borulamaya müsait olmadşşş yerlerde uygulanır. Soğutma öncelikli sistemlerde tercih edilir. Ortalama sondaj çapı 10-15 cm, derinliği ise 50-100 m'dir.

3. Jeotermal nedir.>br> Jeotermal (jeo-yer, termal-ısı anlamına gelir) yerkabuğunun çeşitli derinliklerinde birikmiş ısının oluşturduğu, kimyasallar içeren sıcak su, buhar ve gazlardır. Toprağın enerjisini çeken ve bu enerjiyi bir ısı pompasına kadar ileten jeotermal ıssıma, yerkabuğunda birikmiş şsşdan yararlanıyor. Bu pompa ile enerji düşük sşcaklşk yayan radyatör ve/veya yere döşenmiş ısıtıcılara iletiliyor. Isısını kaybeden enerji taşıyıcı akışkan, yeniden ısınmak üzere ısı alıcılarına dağıtılıyor. Toprağın jeolojik olarak incelenmesi ile müstakil evlerin ısıtılmasını sağlamak amacıyla farklı teknikler bulunuyor. Bu tekniklerde ya toprağın ısısı kullanılıyor ya da suyun ısısından yararlanılıyor.

Yenilenebilir enerji kaynakları: >br>
* Güneş enerjisi
* Rüzgar enerjisi
* Dalga enerjisi (okyanus ve denizlerden)
* Biyokütle enerjisi (biyolojik atşklardan)
* Jeotermal enerji (yer altş sularşndan)
* Hidrolik enerji (nehirlerden)
* Hidrojen enerjisi (su ve hidroksitlerden)

4. Aero termal nedir? >br> Bu ısıma sistemi; bir ısı pompası aracılığıyla, ya doğrudan ya da merkezi bir ısıtmanın su dolaşımının kullanılması ile havadaki enerjinin alınması ve hapsedilmesi ile sağlanğyor. Hava/su ile çalışan ısı pompaları tersine çevrilebilir bir klima işlevi görür ve ısınmış (ya da soğumuş) havayı split (ayrık) veya oklu split sistem aracılğıyla geri gönderir. Soğuk havalarda dahi ısı pompası evi ısıtacak ölçüde ısı aktarımını sağlar. Hava/su ile çalışan ısı pompaları, hava enerjisinin emilimini sağlayan bir dış üniteye sahiptir. Ancak pompa bu enerjiyi hidrolik bir ısıtma devresine (düşük sıcaklıklı ısıtıcı döşemeler, jeotermal ısıtıcılar) aktarşr. Bu sistem tersine çevrilebilir ve sıcak su birikimini besleyebilir.

5. Banyoda sıcak su için güneş enerjisinden nasıl yararlanılır?>br> Güneş enerjisinden sıcak su elde edilmesiyle, mevsime ve bulunulan bölgeye göre bir evin sıcak su ihtiyacınşın yüzde 50 ila 70'i karşılanabiliyor. Bu şekilde enerjiden ciddi ölçüde tasarruf edilmiş oluyor. TEKLİÜNİTELER ısı alıcı ve su havzasından oluşuyor. Bu sıcak su uygulaması, çatşıve teraslarda, alçak çatı katlarında ve hatta yerde bile kullanılabiliyor. Bu yöntem, tasarruf sağlamasına rağmen çevreye adapte edilmesinde sıkıntılar yaşanabiliyor. PARÇALI SİSTEMLER daha çok ayrı olarak dışarıda ısı alıcılarının, içeride ise su havzasının kullanılması ile uygulanıyor. Enerji alıcısının büyüklüğü ve su havzasının hacmi bölgenin güneş alma kapasitesine ve sıcak su ihtiyacına göre belirlenebiliyor.

6. Peki ya su enerjisi?>br> İki kuyu aracılığıyla yer altı suyundan yararlanşlarak elde ediliyor. Isı pompası birinci kuyuya ısısının emilimi için su pompalar. İkincisine ise özelliklerini değiştirmeden doğal ortamında soğumuş suyu iletir. Kışın sert şartlarında bile suyun sıcaklışı 8 ila 12 Cº arasında kalır, bu da yeterli olur. Bu tip bir ısı pompası kurmak için yetkili kurumlardan izin alınması gerekiyor.

7. Isı pompası yerleştirmek için, ısı veren sistemleri de değiştirmek gerekir mi?>br> Şu anda kullanılan ısıı pompalarının büyük bir çoğunluğu sadece ısıtıcı döşemelerle ya da düşük ısı veren radyatörlerle birlikte kullanılabiliyor ve sadece yeni yapılarda ve büyük restorasyonların yapşıldığı binalarda kurulabiliyor. Ancak yüksek ısı kapasiteli yeni tip ısı pompaları geliştirilmeye başlandı. Eski bir ısıtıcınğn yerine geçebileceği gibi herhangi bir değişiklik gerektirmeden mevcut radyatör ağını da besleyebiliyorlar.

8. E'E' (Elektrik İşleri Etüd İdaresi) verilerine göre ülkemizdeki yenilenebilir enerji kaynaklar?>br> potansiyeli yaklaşık 200 milyon TEP olarak tahmin ediliyor. Ancak 'hidroelektrik potansiyelimizin % 30şu, jeotermal potansiyelimizin % 3'ü ve rüzgar potansiyelimizin % 0,1şi değerlendiriliyor. Güneş enerjisi açşsşndan Doğu Karadeniz hariç bir 'güneş ülkesi' diyebileceğimiz Türkiye'nin yıllık ortalama toplam güneşlenme süresi 2.640 saat ve bu günlük toplam 7,2 sa-ate karşılık düşmektedir. Türkiye'nin brüt güneş enerjisi potansiyeli 87,5 milyon ton eşdeğer petrol olarak belirtilmektedir. Bunun 26,5 milyon TEP'i ısı üretimine 8.75 milyon TEP' ise elektrik enerji üretimine elverişli miktarlar olarak belirtilmektedir. Bu veriler, güneş enerjisi potansiyeli bakımından oldukça zengin bir ülke olduğumuzu göstermektedir. Öte yandan şu anda yalnızca 18 milyon konut içinde yalnızca 3,5'4 milyon konutta güneş enerjili sıcak su sistemi bulunduğu gözetilmelidir. Bu sistemlerin ülkemize enerji getirisi yaklaşık olarak 500-600 milyon dolardır. Oysa bu sistemin yaygınlaştırılmasşıyla yalnşızca bu alandan 3'3,5 milyar dolar daha ısı enerji katkısı gerçekleşebilir.

kaynak:evim dergisi

Genel Bilgiler