Bölümler | Kategoriler | Konular | Üye Girişi | İletişim
Bütün annelerin hizmetci olmasına gerek var mı?
Sayın Ali Tezel, annemin işe giriş tarihi: 20.12.1995 ve isteğe bağlı SSK prim ödeme gün sayısı, 4.556 ve doğum tarihi de 10.05.1962. Bu durumda 1 Ekim 2008’den sonra Bağ-Kur’lu olacak ve sağlık sigortası primi ödemek zorunda kalacağını sizden öğrendik, o halde 2 sorum var; Eğer bu şekilde devam eder ise ne zaman emekli olabilecek? Kaç gün prim ödemesi gerekecek ve hangi yaş sınırına tabi olacak? Akşam Gazetesi’ndeki “İsteğe bağlı SSK’lılar: Kapıcı veya hizmetçi olursanız erken emekli olacaksınız” yazınızda belirtildiği gibi bir evde hizmetçi olarak SSK’lı olsa ne zaman emekli olabilecek? Kaç gün prim ödemesi gerekecek ve hangi yaş sınırına tabi olacak?
Kısacası en erken hangi şartlarda emekli olabilir, ekim ayı primini bu şekilde isteğe bağlı olarak yatırmamızın bir sakıncası olur mu?
Yeşim Engin
Hanımefendi, verdiğiniz bilgilere göre anneniz var olan 4556 gün sayısı ile 58 yaşında (10.05.2020 günü) SSK’dan emekli olmaya hak kazanmış ama prim ödemeye devam eder ve 5825 güne ulaşırsa bu kere 52 yaşında (10.05.2014 günü) emekli olur. Ancak, 5825 güne ulaşmak için ödemesi gereken prim ödeme günü 1269’dur. Bu da 3 yıl, 6 ay, 9 gün eder. Şayet, bu sürenin hepsini isteğe bağlı prim öderken geçirirse 3,5 yıldan (1260 günden) çok Bağ-Kur (4/B) primi ödeyeceği için SSK’dan emeklilik hakkını kaybedecek. İşte bu nedenle anneniz en azından 3,5 yılı aşan kısım için bir işyerinden SSK’lı çalışmak zorundadır. Bu işin en uygunu da hizmetçilik-kapıcılıktır çünkü bu meslekler Gelir Vergisi’nden muaftır.
1- İsteğe bağlı SSK’lılar nerede nasıl kapıcı-hizmetçi olursunuz?
Pazar günü gazetemizin manşeti, “Herkes Kapıcı Olacak” diyordu. Ardından pazar günümü telefonumu kapatmak zorunda kaldım. Arayan binlerce kişi bu iş nasıl olacak diyordu, e-postalar ise sayılamayacak kadar çoktu. Soru genelde aynı idi, “Evet konuyu anladık, SSK isteğe bağlıları 1 Ekim 2008 gününden sonra isteğe bağlı Bağ-Kur’lu sayılacak ve bundan kurtulmak için kapıcı-hizmetçi olarak SGK’ya bildirilmek en uygunu ve ucuzu. Ama bu nasıl olacak?” diyorlardı.
A-Kapıcılar-Hizmetçiler de SSK’lı olur
Gerek eski 506 sayılı ve gerekse yeni 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu gereğince, ister kapıcı ister hizmetçi olsun, “Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanlar,” sigortalı olurlar ve olmalıdırlar. Ev hizmetlerinde çalışanların sigortalı olmasının bir şartı vardır bu da “ücretle ve sürekli olarak çalışılması”dır. Yani aynı evde ücretle ve sürekli çalışma sededilmişse, mesela, karşı komşunuzda hizmetçi, aşçı, dadı veya uşak da olunmuşsa sigortalı olunmalıdır. Apartmanınızda kapıcı olacak olanlar için ise ücretle ve sürekli çalışma koşulu olmadan sigortalı olunabilmektedir.
B-İşyeri ve işe giriş işlemleri
Mevzuat gereğince, bir işçiyi (hizmetçiyi-kapıcıyı-bahçevanı) işe alan ev sahibi aynı gün SGK’ya işyeri bildirgesi doldurup gönderecektir. (Bildirgelerin örnekleri www.sgk.gov.tr web sayfasında “Formlar ve Dilekçeler” bölümünde var.) Ardından, işe aldığı ev hizmetlisi için bir ay içinde işe giriş bildirgesi doldurup SGK’ya vereceklerdir. Öte yandan her ay bir önceki ayda ev hizmetlisi için (638,60 YTL’den az olmamak şartıyla) ayda kaç YTL ücret ödendiğini belirten Aylık Prim ve Hizmet Bildirgesi’ni de SGK’ya verecektir. Evde 1 kişiden çok ev hizmetlisi de (uşak, hizmetçi, bahçıvan, dadı) işe alınabilir yani ayda 2 veya daha çok ev hizmetlisi çalışıyor olabilir işte bu durumda işverenin (ev sahibinin) SGK’ya e-bildirge başvurusunda bulunması zorunluluğu vardır ve aylık bildirgeleri de elden değil e-bildirge sistemi üzerinden SGK’ya internet üzerinden gönderme zorunluluğu olacaktır.
2 - Kapıcılar- Hizmetçiler ve kıdem tazminatı
4857 sayılı İş Kanunu gereğince, kapıcıların çalıştıkları her bir yıl için kıdem tazminatı ödenmesi zorunluluğu var iken kapıcı dışındaki meslekler olan, dadılık, hizmetçilik, ev aşçılığı, bahçevanlık, uşaklık gibi işlerde çalışanlara kıdem tazminatı ödenmesi gerekmemektedir. Çünkü, “Ev hizmetlerinde,” çalışanlar 4857 sayılı İş Kanunu kapsamı dışındadırlar. İş Kanunu’nun çalışanlara sağladığı hakları kullanamazlar.
3- Ev hizmetlerinde çalışanlar işsizlik sigortasına dahil
Ev hizmetlerinde çalışanların tamamı ve kapıcılar, “İşsizlik Sigortası” kapsamı içindedirler. Yani ev hizmetlerinde çalışanlara İş Kanunu kapsamında ihbar, kıdem tazminatı, yıllık izin gibi haklar verilmemiştir ama işsiz kalırlarsa işsizlik sigortasından para da alabilirler. Tabi bunun için 4447 sayılı Kanun gereğince en az az 600 gün (20 ay) sigortalı çalışmak birinci şarttır.
Ali Tezel