Bölümler | Kategoriler | Konular | Üye Girişi | İletişim

Evde bakım parasını al, primini öde, ikinci aylığa da hak kazan

Ali Bey, ben 10 yıl önce iş kazası geçirdim, sakat kaldım. Sakatlık oranım SSK Genel Müdürlüğü’nün vermiş olduğu raporda yüzde 100’dür, bir başkasının bakımına muhtaçtır yazıyor. Fakat ben malulen emekli oldum. 1050 YTL maaş almaktayım. 5 kişilik bir ailem var. Yani 3 çocuk, bir eşim, bir ben. Buna rağmen eşim müracaat etse bakıcı parası alabilir mi? İkinci bir sorum daha var hocam; iş kazasından dolayı malulen emekli oldum. SSK prim gün sayım 800 gündür. Askerliği borçlansam geri kalan gün sayımı kaç güne tamamlamam gerekiyor. Malulen emekli olmak için aynı anda hem iş kazasından dolayı hem de malulen emekli aylığı alabilir miyim? Bu konuda bana yardımcı olursan sana minnettar kalırım, saygılar sunarım.

Yahya Gül

Sayın okurum, malullük aylığı almıyorsunuz, iş kazası geçirmişsiniz ve şu an aldığınız para olan 1050 YTL, sürekli işgöremezlik geliridir. Aylık aldığınız siyah cüzdanda yazan tahsis numaranıza bakarsanız “8” ile başladığını göreceksiniz. Şayet, malulen emekli edilmiş olsaydınız tahsis numaranız “1” ile başlardı.

1- Evde bakım parası alabilirsiniz

YATALAK olduğunuzdan evde bakım parası isteme hakkınız var. 2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu’nun ek 7’nci maddesine göre;

“Her ne ad altında olursa olsun her türlü gelirleri toplamı esas alınmak suretiyle; kendilerine ait veya bakmakla yükümlü olduğu birey sayısına göre kendilerine düşen ortalama aylık gelir tutarı bir aylık net asgari ücret tutarının 2/3’ünden daha az olan bakıma muhtaç özürlülere, resmi veya özel bakım merkezlerinde ya da ikametgahlarında bakım hizmeti verilmesi sağlanır. Bakıma muhtaç özürlülere sunulacak bakım hizmetinin karşılığı olarak belirlenecek kişi başına aylık bakım ücreti tutarı, iki aylık net asgari ücretten fazla olamaz.

Bakıma muhtaç özürlülerden Kurumca ve diğer resmi kurumlarca bakılanlar dışında kalanlara ilişkin bakım ücreti, bu amaçla Kurum bütçesine konulacak ödeneklerden karşılanır...”

Sizin aylık geliriniz sadece 1050 YTL ise bunu ev halkına böldüğünüzde (1050/5) 210 YTL kişi başına düşen geliriniz var demektir. O halde Kanuni sınır olan net asgari ücretin (457,63 YTL’nin) üçte ikisi olan 305 YTL’den daha az kişi başına düşen geliriniz olduğundan Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü size bakan kişiye (eşinize) her ay evde bakım parası ödeyecektir.

2-İş kazası geçirenlere gelir verilir

ESKİ 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu gereğince, iş kazası geçiren ve yüzde 10’dan fazla meslekte kazanma gücünü kaybedenlere sürekli işgöremezlik geliri verilir. Mülga Kanun’un “Sürekli iş görememezlik gelirinin hesaplanması” başlıklı 20’nci maddesine göre;

“Sürekli iş göremezlik geliri, sigortalının meslekinde kazanma gücünün tamamını veya bir kısmını yitirmiş bulunmasına göre hesaplanır.

Sürekli ve tam iş göremezlikte sigortalıya yıllık kazancının %70’ine eşit yıllık bir gelir bağlanır.

Sürekli kısmi iş göremezlikte sigortalıya bağlanacak gelir, tam iş göremezlik geliri gibi hesaplanarak bunun iş göremezlik derecesi oranındaki tutarı kendisine verilir.

Sürekli kısmi veya sürekli tam iş göremez durumundaki sigortalı, başka birinin sürekli bakımına muhtaç ise bu gelir %50 artırılır.”

İşte siz yüzde 100 meslekte kazanma gücü kaybınızla ayda 700 YTL almanız lazım ama başka birisinin sürekli bakımına muhtaç olduğunuz için 350 YTL ilavesiyle 1050 YTL alıyorsunuz.

3-Malulliyet aylığı alma hakkınız var

BU arada yüzde 100 meslekte kazanma gücü kaybınız olduğu için 1800 günününüz olması halinde bir de maluliyet aylığı alma hakkınız da var. Aslında daha önceki yıllarda olsa sigortalılık durumunuza göre 900 gün ile de malullük aylığınız olurdu ama artık bu hak bitti. Malullük aylığı için öncelikle askerlik borçlanmasını yapınız. Sonrasında da ister çalışarak isterseniz de isteğe bağlı prim ödeyerek toplamda 1800 günü doldurarak, SGK’dan malulen emekli olabilirsiniz. Malulen emekli olduğunuzda halen aldığınız aylık 1050 YTL’lik sürekli işgöremezlik gelirini aynen almaya devam edeceksiniz. Bunun yanı sıra bir de her ay yarım malullük aylığı (ayda 350 YTL) da alacaksınız. Zira, gelir ile aylık birleştiğinde çok olanın tamamı, az olanın yarısı verilir. Fakat unutmayın evde bakım parasını bu durumda kaybetme riskiniz olabilir. Çünkü kişi başına düşen gelir tutarınız asgari ücretin (o zamanki) netinin üçte ikisini geçebilir, buna dikkat edin.

4-Yüzde 100 engelliler de çalışabilir

ÜÇÜNCÜ bölümde, isterseniz çalışarak SGK’ya prim ödeyebilirsiniz dedim. Bu sizi sakın şaşırtmasın. ‘Ben evde yatıyorum, nasıl çalışabilirim?’ diye düşünmeyin. Yasalarımız gereği yüzde 100 özürlü-engelli olanlar da çalışabilir. Mesela iki gözü de görmeyen birisi yasalarımız gereğince yüzde 100 engellidir ama çalışmasında yasal engel yoktur. Tıpkı bunun gibi siz de yüzde 100 rapor oranınız olduğu halde bir işyerinde veya evinizde size verilecek uygun işlerde çalışabilir-üretebilir ve sigortalı olabilirsiniz. Öte yandan çalıştığınız zaman halen almakta olduğunuz aylık 1050 YTL’lik sürekli işgöremezlik gelirinizde bir azalma da olmaz. Fakat, 1800 günü tamamlayıp malulen emekli de olduktan sonra çalışamazsınız. Daha doğrusu çalışırsanız sonradan gelen maluliyet aylığınız gider.


Ali Tezel

Genel Bilgiler