Bölümler | Kategoriler | Konular | Üye Girişi | İletişim
Yarını planlarken uymamız gereken şart
Said Bey: âİnşaallahâın manası nedir? âAllah nasip eder inşaallahâ gibi bir cümlede yanlışlık olabilir mi?
İnşaallah kelimesi, Allahâın geleceğe dönük cümlelerimiz arasında ve üslûbumuz içinde kullanmamızı istediği bir vahiy kelâmıdır.
Malûm, bir kısım Yahudi ve müşrikler Peygamber Efendimizâe (asm) mağarada üç yüz yıldan fazla yatan gençlerin hikâyesinin ne olduğu, Zülkarneyn hakkında ne bildiği ve ruhun ne olduğuna dair sorular sormuşlardı.
Peygamber Efendimiz (asm) de o an cevap vermemiş, her gün kendisine gelerek âyetler indirip duran Cebrâilâin (as) bu sorularla ilgili de derhal âyetler indireceği kanaatiyle, âYarın gelin, cevap vereyimâ demiş, ancak âinşaallahâ dememişti.
Fakat Cebrailâin inmesi ve vahyin gelmesi haftalarca gecikti. Peygamber Efendimiz (asm) bundan müteessir oldu. Nihayet haftalar sonra Hazret-i Cebrâil (as) gelince Peygamber Efendimiz (asm) bunun sebebini sordu. Hazret-i Cebrâil (as) de sırayla Meryem Sûresiânin 64. âyetini, Kehf Sûresinin 23. ve 24. âyetlerini ve Duhâ Sûresiâni indirdi.
O an indirilen âyetleri buraya alalım:
âBiz ancak Rabbinin emriyle ineriz. Gelecek olan, geçmiş olan ve ikisi arasında bulunan ne varsa Oânun ilminde ve kudretindedir. Rabbin hiçbir şeyi unutmuş değildir.â 1
âHiçbir şey hakkında âYarın bunu muhakkak yapacağımâ deme. Ancak âİnşaallahâ deyip, Allahâın dilemesi şartına bağlarsan müstesnadır. Unuttuğun zaman da, yine Rabbini an ve âUmulur ki, Rabbim beni bundan daha hayırlı ve doğru bir yola eriştirirâ de.â 2
Görüldüğü gibi Cenâb-ı Allah gelecekle ilgili konuşmalarımızda âİnşaallahâ dememizi şart koşuyor. Çünkü, gelecek bizim elimizde değil. Gelecek Allahâın takdirindedir. Gelecekte nasıl bir tecelli gerçekleşeceğini bilmiyoruz. Sadece olmasını arzu ettiğimiz şeyler söz konusu. İşte bunları konuşurken Allahâın dilemesi şartına bağlayarak konuşmamız gerekiyor. Ki, âİnşaallahâ kelâmı bize bunu sağlıyor.
Bu pencereden bakınca, âAllah nasip eder inşaallahâ gibi bir cümlede yanlışlık yoktur. Fakat bu kelime ile, gelecekle ilgili bir şeyler yapmayı kendi üzerimizden atan bir tembelliği veya kendi yapabileceğimiz şeyleri Allahâa havale eden vurdumduymazca bir havaleciliği kastetmemeye dikkat etmeliyiz. Yani bu kelimeyi, içerdiği manevî kuvveti sarsıcı şekilde kullanmamalıyız.
Bu kelime kararlılığımıza gölge düşürmüyor. Tam tersine, âAllahâın dileği ile örtüşmesi halinde ben kararlıyımâ mânâsını içeriyor. Oysa bazen kararsız olduğumuz ve hattâ olumsuz düşündüğümüz bir meselede de-âsırf muhataptan kaçmak içinââİnşaallahâ deyip geçiyoruz. Bu yanlıştır. Çünkü bu durumda bu kelâmı bir kaçış cümlesi olarak kullanıyoruz. Muhatabımız da çileden çıkıyor.
âİnşallahâla maşallahla olmaz!â gibi nezaketsiz sözler sarf edebiliyor. Bu nezaketsizlikte bizim de payımızın olduğunu unutmamalıyız.
Dipnotlar:
1- Meryem Sûresi: 64.
2- Kehf Sûresi: 23, 24.
Süleyman KÖSMENE