Bölümler | Kategoriler | Konular | Üye Girişi | İletişim
Sağlıklı beslenmek için zengin olmak gerekmiyor!
Evet sağlıklı beslenmek için zengin olmak gerekmiyor!
Beslenme sadece karın doyurmak değil şüphesiz. Psikolojik, fizyolojik ve sosyal ihtiyaçlar açısından da beslenme önemli bir gereksinim.
Beslenme ile vücudun temel ihtiyacı olan tüm besin öğeleri yeterince alınmalı. Bu besin öğeleri karbonhidratlar, proteinler, yağlar, vitaminler, mineraller ve sudan ibaret. Besin öğelerini, bir kazağı oluşturan farklı renkteki ip yumaklarına benzetebiliriz. Tüm bu besin öğelerini karşılayabileceğimiz 5 temel yiyecek grubu var ve bu gruplardan her birinde maliyeti yüksek olan ve düşük olanlar var. Besin öğesi açısından çeşitlilik sağlarken maliyet açısından da bir denge sağlayabiliriz.
Kısa kısa örnekler verecek olursak:
Karbonhidratlar temel enerji kaynağımızdır. Karbonhidratların en kaliteli, sağlık açısından en faydalı ve besleyici kaynakları rafine edilmemiş olanlar. Örneğin geleneksel lezzetimiz olan bulgur çok besleyici ve uygun fiyatlı bir ürün.
Protein meselesine gelince, zenginlik gereken yer burası gibi görülüyor. Evet en kaliteli protein kaynağı et, tavuk, balık, hindi, yumurta, süt ve ürünleri yani hayvansal kaynaklı besinler. Eve et girmeyince iyi beslenemedik diye düşünüyor bir kesim. Halbuki anne sütünden sonra en kaliteli protein yumurta. Evet yanlış okumadınız. Üstelik yumurta yağda kızarmadığı sürece kolesterolü de yükseltmiyor. Son günlerde YUM-BİR (Yumurta Üreticileri Birliği) bir kampanya yürütüyor, bu kampanyada da vurgu aynı, iyi kalitede protein için tonlarca para harcamaya gerek yok.
Bir de bitkisel kaynaklı besinlerin proteinlerini yabana atmayalım. Kuru baklagilleri eğer tahıllarla ve sebze meyvelerle beraber tüketmeyi alışkanlık haline getirirsek protein kalitesini yükseltmiş ve beslenmemiz için gerekli posa, demir gibi maddeleri de yeteri kadar almış oluruz.
Yağlara gelelim. Bence toplumumuzun en büyük sıkıntısı burada. Dar gelirli ailelerin yemek pişirme alışkanlıklarına bakın bir tencere yemeğe 1 çay bardağından fazla yağ koyuyorlar. 1 teneke (5 kg) yağ ortalama 30-40 YTL. Ucuz gibi gözüküyor değil mi? Kullanılan miktara bakarsanız ucuza mal edilen(!) yemek hiç de ucuza çıkmıyor. Üstelik bir güzel soğan ile kavruluyor ve yağlar okside oluyor, yani kanserojen maddeler ortaya çıkıyor. Ucuza leziz yemek yapalım derken kendimize ağır faturalar çıkarmıyor muyuz?
Vitaminler ve minerallere bakalım; Bence kanayan yara burada. Bazı insanlar çözümü multivitaminlerle (vitamin tabletleri) çözmeye çalışıyor (pahalı). Oysa her çeşit besinden mevsiminde yeterince yersek vitamin yetersizlikleri görülmeyecek. Örneğin B12 vitamini veya demir eksikse kansızlık görülme riski yükseliyor.
Kısaca özetlersek;
En ucuz ve sağlıklı beslenme önerileri;
ÇEŞİTLİLİK YARATIN
AZ YAĞ KULLANIN
YEMEKLERİ DÜDÜKLÜ TENCEREDE PİŞİRİN (böylece daha az gaz harcanmış olur.)
ÖLÇÜLÜ OLUN (Unutmayın şişmanlık da bir beslenme bozukluğudur)
DENGEYİ BOZMAYIN ( Hep et yemek yada tahıl grubu yiyeceklere dayanmak doğru değildir.)
UCUZ MAL ALACAK KADAR ZENGİN OLMAYIN (sokakta satılan sütler ucuz sanılır ama kaynatınca besin değeri ölür ve tencere yarısına iner. Üstelik bir sürü doktor ve ilaç masrafı açabilir. Çünkü kaynatmak mikroplarını öldürmez. Yine ucuza satılan yarı yarıya çürümüş sebze ve meyveler alırken ucuz görünebilir ancak yarısı çöpe atıldığından maliyeti iki katına çıkar.)
Diyetisyen Aysen Arıcan