Bölümler | Kategoriler | Konular | Üye Girişi | İletişim

Sadaka-i fıtr - Fitre

[center]
Sadaka, lügatte doğruluk mânâsına olup ıstılahta ise, rızâ-i ilâhi için fakirlere verilen para, mal vesâir şeylerdir.
Sadaka-i fıtr ise, ramazan ayının sonuna yetişen ve aslî ihtiyaçlarının dışında nisap miktarı mala sahip bulunan her Müslimanın vermesi vâcib olan sadakadır. Buna yalnızca fıtra da denir. Hatta halk arasında biraz daha galatlaşmış şekli ile fitre diye de söylenir.

Bu sadaka-i fıtr, fıtrat yani yaratılış sadakası demektir. Binâenaleyh sadaka-i fıtr, Allâh (c.c.)’nun bizleri en güzel varlık olarak yaratmasına mukabil teşekkürün bir ifâdesi; ramazan ayını idrak, rahmet-mağfiret ve feyzinden istifâde etme nimetine karşılık,onun rızâsı için verilen bir yaratılış hediyesidir.
Sadaka-i fıtr, kişinin bakmakla yükümlü olduğu şahıslar sebebiyle vâcib olur ve vâcib olduktan sonra da ancak edâ etmekle sakıt olur.

Bakmakla yükümlü olduğu kimseler ister çocuk olsun isterse mecnun olsun, velîleri bunlar adına sadaka-i fıtr verirler. Sadaka-i fıtr’ın vâcib olma vakti ise, Ramazan bayramının birinci günü fecrin doğuşundan itibaren başlayıp bayram namazından çıkma anına kadardır. Bununla berâber vaktinden evvel de sonra da verilebilir. Tabî ki efdal olan, fakir ve yoksulların ihtiyaçlarını bayramdan evvel tedârik edebilmeleri için, önceden veya vaktinde vermek sonraya bırakmamaktır.
Sadaka-i fıtr, yukarda da ifâde ettiğimiz gibi, nisap miktarı mala mâlik bulunan ve hür olan her Müslüman’a vaciptir. Nisap miktarı ise zekâtla aynı olup, 20 miskal yani 80.18 gram altın veya bunun kıymetine muadil maldır.

Ancak sadaka-i fıtr’da, zekâtta olduğu gibi malın üreyici olması ve üzerinden bir sene geçmesi şartı aranmaz. Zekâtın verildiği yerlere sadaka-i fıtr da verilebilir.
Umûmî olarak sadaka bir müslüman için büyük ehemmiyet arz etmektedir. Çünkü yüce dînimiz sadakaya çok büyük kıymet vermiş ve fazîletini mensuplarına beyan etmiştir. Hal böyle olunca, veriliş sebebine ve hikmetine baktığımızda Sadaka-i fıtrın mühim bir ibadet olduğu anlaşılmaktadır.
Peygamber Efendimiz bayram namazını kılmazdan evvel ashâbına sadaka-i fıtr vermelerini emreder ve “Muhakkak sadaka-i fıtrını veren kurtuldu” meâlindeki âyet-i kerîmeyi okurlardı. Rasûlüllah (s.a.v.) Efendimiz hadîs-i şeriflerinde de: “Sadaka belâları defeder, ömrü uzatır”, “Mallarınızı zekât ile muhafaza altına alın, hastalıklarınıza da sadaka ile deva bulun” , “Bir hurma ile dahi olsa sadaka verin” buyurmaktadırlar.

Sadaka-i Fıtr’la alâkalı olarak rivâyet edildiğine göre, sadaka-i fıtr’ını edâ eden kimse için on şey vardır:
1. Cesedi günahlardan temizlenir.
2. Cehennem ateşinden azâd olunur.
3. Orucu makbûl oruç olur.
4. Cennet kendisine vâcib olur.
5. Kabrinden emîn olarak kalkar.
6. O sene içerisinde yapmış olduğu bütün hayırlar makbûl olur.
7. Şefaat kendisine vâcib olur.
8. Sırattan şimşek gibi geçer.
9. Mîzanda hasenâtı tercih olunur.
10. Cenâb-ı Hakk küfür ve şekâvet ehlinin listesinden ismini siler. buyurulmuştur.

Yukarıda keyfiyetini ve fazîletini îzah etmeye çalıştığımız Sadaka-i fıtr’la alâkalı olarak, şuurlu her Müslüman üzerine düşeni yapmaya gayret etmelidir. Vermemenin değil vermenin yollarını aramalıdır. Sadaka-i fıtr’ı verirken hep asgarî ölçülere göre değil, kendi günlük hayatında bir günlük yeme içme ihtiyacını nasıl gideriyorsa, onu hesap edip ona göre vermelidir. Peygamber Efendimiz (s.a.v.) bir hadis-i şeriflerinde şöyle buyuruyorlar: “Ramazan orucu, semâ ile arz arasında bağlıdır. Oradan yukarı ancak sadaka-i fıtr ile yükselir.” [/b]

Mahkûlut-Tabiî R.A buyuruyorlar ki: Mümin bir sadaka verdiği zaman Cehennem, Ümmet-i Muhammedden bir kişinin ateşten halas bulması sebebiyle şükür secdesi yapmak için, Cenab-ı Hakk’tan izin ister. Bu hususta Peygamber Efendimiz (S.A.V): Cehennem ateşinden korunun. Velev ki bir hurma parçasıyla dahi olsun.”

Hz. Aişe R.Anha validemiz bir cariye satın almıştı. Cebrail A.S Peygamber Efendimize gelerek: Ya Muhammed o cariyeyi evinden çıkar. Zira o Cehennem ehlindendir. Bunun üzerine Aişe validemiz cariyeye yemesi için bir hurma vererek derhal evden çıkardı. O cariye hurmanın yarısını yedi. Yarısını da yolda gördüğü bir fakire verdi. Cebrail A.S tekrar geldi ve: Ya Muhammed o cariyeyi tekrar eve al. Cenab-ı Hak onu yarım hurmayı tasadduk ettiği için cehenneminden azat etti.
( Nüzhe / Muhtaru’l-Ehadis / mollacami.net / ücharfbeşnokta ) [center]

Fıkıh - İlmihal