Bölümler | Kategoriler | Konular | Üye Girişi | İletişim
Zekât Kimlere Verilebilir?
Zekât Kimlere Verilebilir?
1. Şer'an zengin sayılan Müslümanların vermeleri farz olan zekâtın kimlere verileceği Kur'an-ı Kerim'de çok açık ve seçik olarak bildirilmiştir.
2. Kur'ana göre (Tevbe sûresi, 60) zekat şu sekiz sınıfa verilir, verilmelidir: *Müslüman fakirler... *Müslüman miskinler... *Zekat âmilleri, yani İslam devletinin/Hilafetin zekat toplama memurları... *Müellefe-i kulûb, yani kalpleri İslam'a alıştırılacak/ısındırılacak olanlar... *Mükâtebler, yani hürriyetlerine kavuşturulacak köleler... *Borçlular... *Allah yolunda cihad edenler... *Yol oğulları, yâni sıkıntıya düşmüş yolcular... (İslam güçlendikten sonra müellefe-i kulûba zekât verilmemiştir... Zamanımızda köle olmadığı için bu madde de uygulanmamaktadır... İslam devleti/Hilafet olmadığı için zekât âmili yoktur... Geriye beş sınıf kalmaktadır.) Zekât canının istediği, keyfine göre, rasgele verilmez; Kur'ana, Sünnete, icmâya dayanan fıkıh kitaplarındaki hükümleri göre verilir.
3. Zekât gerçek şahıslara verilir... Hükmî şahıslara (tüzel kişilere) verilmez.
4. Zekât olarak verilen paranın veya malın mülkiyetinin, zekâtı veren tarafından, alacak olana temlik edilmesi, onun da temellük etmesi gerekir.
5. Fıkhımıza göre cami yapımı ve diğer hayır işleri için zekât verilemez.
6. Bazı dinî veya gayr-i dinî cemaatler, tasavvuf tarikatları, hayır dernekleri, Çocuk Esirgeme Kurumu, Hava Kurumu, Kızılay zekât toplayıp, bu zekâtları başka gelir ve yardımlarla birlikte bütçelerinde havuzlayıp, çeşitli işler için kullanırlarsa fıkıh kurallarını çiğnemiş olurlar.
7. Zekat, ihtiyacı olan mücahid fi sebilillah olanlara verilebilir ama mücahid kelimesi e'amm (en geniş manasıyla) ve mecazî mânada ele alınmaz. Mesela: Müslüman bir gazeteci İslam'ı savunan yazılar yazdığı için bir tür cihad yapmaktadır, o da mücahiddir gibi geçersiz gerekçeler ve bahanelerle zekât alamaz, ona zekât verilemez.
8. Bir kimse zekâtını eşine, babasına, dedesine, anasına, ninesine, oğullarına, kızlarına, bunların çocuklarına, torunlarına veremez.
Resulullah Efendimizin (Salat ve selam olsun ona) amcaları Hz. Abbas ile Harîs'in çocuklarından ve torunlarından ve Hz. Ali ile kardeşleri Âqil ve Cafer'in zürriyetinden olan Beni Haşim'e zekat verilmez.
9. Zekât gayr-i Müslimlere verilmez. Müslümanlar zimmetlerinde olan gayr-i Müslimlerin fakir ve muhtaçlarına, zekât dışında yardım ederler.
10. Zekâtını Kur'ana, Sünnete, fıkha, Şeriata uygun şekilde vermeyen, bunlara aykırı şekilde veren kimse zekât vermemiş olur, üzerinden zekât borcu düşmüş olmaz.
11. Zekât konusunda şazz görüşlere; Kur'ana, Sünnete, icmâ-i ümmete aykırı geçersiz ictihadlara ve fetvalara itibar edilmez.
12. Yakın tarihimizde tek parti diktatörlüğü, hem İslam ile savaşmış, hem de devlet halka zekât zarfları dağıtarak gayr-i meşru şekilde zekât toplatmıştır.
13. Kur'ana, Sünnete, Şeriata uygun dinî hizmetler ve faaliyetler için gereken para, zekât toplamak şeklinde değil; zekât dışı yardımlar, destekler, teberrular (bağışlar) ile temin edilmelidir.
14. Birtakım reformcu, mezhepsiz, bozuk itikatlı ilahiyatçıların zekât hakkında Kur'ana, Sünnete, Şeriata, İslam fıkhına aykırı ictihadları, fetvaları, görüşleri, ruhsatları ile amel edilmemelidir.
(Özel not: Risale-i Nur hizmet çığırını açarak imana, Kur'ana, Sünnete, Şeriata büyük hizmetler eden, küfrün ve dalaletin belini kıran merhum Üstad Bediüzzaman hazretleri bütün hizmetlerini ve fütuhatını parasız yapmıştır. Onun yolundan giden Nurcu kardeşlerimiz para konusunda, hele zekât konusunda çok dikkatli olmalıdır.)
Netice: Zekâtlar Kur'anda açık ve seçik olarak zikr edilen hakikî şahıslara fıkıh ilminin kurallarına uygun şekilde verilmelidir. Tüzelkişilere, derneklere, cemaatlere, tarikatlara, vakıflara verilmemelidir.
Mehmet Şevket Eygi
araştırmacı yazar