Bölümler | Kategoriler | Konular | Üye Girişi | İletişim
Çocuğa dayak atmalı mı?
Çocuğa Dayak Atmalı mı?
Dayak, çocukları disiplin altına alabilmek için sık kullanılan metodlardan biridir. Yetişkinler çocuk üzerinde otorite kurabilmek için bazen biraz daha düşünüp daha iyi yollar aramaya gerek görmeden, bazen de doğru terbiye yolunu bulmakta yetersiz kalarak dayağa başvururlar.
Bu tür disiplin ülkemizde çok uygulanır. Ancak bu usulün zayıf vicdan ve ahlak gelişimine yol açtığı bilinmektedir. Dayak "cennetten çıkma" değildir. Bugünün insanı bağımsız düşünebilmek, her duruma uyacak esnekliğe sahip olmak zorundadır. Dayakla büyüyen çocuk esnek olmaz, katı olur.
Çocuğu döverek veya şiddet kullanarak cezalandırmak çocukta zayıf vicdan gelişmesine yol açar. Çünkü:
* Bir kere, çocuk bir yaramazlık yaptığı zaman dayak yerse, yaptığının karşılığını ödemiş demektir. Yaptığını tamir etmek ve onun kötü sonuçlarını düzeltmek için düşünmesine veya başka bir şey yapmasına gerek kalmamıştır.
* Dövülmek çocukta ana-babaya karşı kızgınlığa yol açar. Dolayısıyla çocuk kendi yaptığının kötü bir şey olduğunu öğrenip kendini suçlu göreceğine, kendini döveni suçlar. Suçluluk hissetmek yerine mağdur ve suçlayan durumuna geçer.
* Çocuğun, ana-babadan daha güçsüz, daha aciz olduğunun bu şekilde yüzüne vurulması onu utandırır, onlara güvenini sarsar.
* Çocuk ana-babasının davranışını taklit edip problemlerini saldırganlıkla çözmeye çalışır, kızdığı zaman o da bir başkasını döver. Böylece fizikî ceza, çocuğa vicdanlı olmamayı öğretir. Dayağa alışan çocuk, başkalarıyla sürtüşmesini sözle halledemez; o da dayağa, dövüşe, şiddete kolayca başvuran biri haline gelir.
Çocuk terbiyesinde dayağın hiç yeri yok mudur?
Bazı durumlarda ana-babanın çocuğu hatalı bir hareketten korumak için dayaktan başka çare bulamadığına hepimiz şahit oluyoruz. Ancak ana-baba bazen çaresiz kalıp çocuğa vurmak mecburiyetini kendinde hissediyorsa, şu kaideleri göz önünde tutmalıdır:
Sözden anlayacak yaştaki çocuğa dayak atmanın gereği de, faydası da yoktur. Demek ki, çocuk büyüdükçe dayak söz konusu olmaktan çıkar.
* Sözden anlamayan çocuğun ardına bir iki şaplak vurmak yeter. Başa, yüze tokat atmak: kemer, kayış, sopa gibi şeylerle dövmek kesinlikle zararlıdır. Ana-babaya değil işkenceciye yaraşır. Çocuğa vurmanın aslında zararlı olduğu ve ancak şu durumlarda son çare olarak başvurabileceği düşünebilir:
* Çocuğun başkasına kasıtla ve bilerek zarar vermesi.
* Sürekli ikaza rağmen kötü davranışında ısrar etmesi.
* Uyarmamıza rağmen kendine zararlı ve tehlikeli davranışlarda bulunması (mesela prizle oynamak).
Gene de temel kaidemizi tekrarlayalım: Dayaktan elden geldiğince sakınmalıdır. Sözden anlayacak yaştaki çocuğa sözle hitap etmelidir. Ayrıca dayağı faydalı olduğu zaman tercih etmeli, kızgınlık ve öfke ile başvurulmamalıdır.
PSİKİYATRİST DOÇ.DR. SEFA SAYGILI