Bölümler | Kategoriler | Konular | Üye Girişi | İletişim
İmam-ı Azam'ın Beş Eseri / İmam-ı Azam
İmam-ı Azam'ın Beş Eseri
İmam-ı Azam
İFAV Yayınları
5 Kitap tanıtımını içeren bir kitap tanıtım yazısı okumaya hazırsanız, buyurun. İmamı Azamâın (rh) beş eseri adı ile yayınlanmış olan bir eser. Kitap tanıtım yazıları ve çalışmaları noktasında örneklik teşkil eden bir eserdir. Bu anlamda derlenmiş-neşredilmiş ilk eserler arasında yer alıyor âİmamı Azamâın (rh) beş eseriâ adlı kitap.
Ebû Hanife, Ehl-i Sünnetâin itikadi görüşlerinin ortaya çıkmasında da büyük rolü olan bir âlimdir. İtikâdi konularda bilhassa sual-cevap tarzında zamanımıza kadar intikal eden eserleri Mâturidî kelâm ekolünün temellerini teşkil etmiştir. Bu eserler Ehl-i Sünnet inancının temellerini özlü ve mantıklı bir şekilde önümüze sermektedir. Kitaplarında görüleceği üzere, birçok fırkaların mutaassıp görüş ve kanaatlarına karşı İslâmâın müsamahasını savunmuştur. Eserleri, ileride görüleceği gibi, bu hususu ortaya koymaktadır.
Ebû Hanifeânin akaid konusundaki eserleri talebeleri vasıtasıyla kaydedilmiş, bir kısmı da soru-cevap şeklinde tesbit edilmiştir.Bu eserleri şöyle sıralamamız mümkündür:
1. el-Fıkhuâl-Ekber: Ebû Hanifeânin oğlu Hammadâın babasından naklettiği en şöhretli eseridir. Ayrı silsilelerle zamanımıza kadar gelen birbirinden kısmen farklı üç nüshası vardır. Bu eser başta Ebû Mansur el-Matûridi olmak üzere birçok âlim tarafından şerhedilmiştir. Müteaddit defalar Türkçeâye çevrilmiştir. Ehl-i Sünnet akidesini, kısa, özlü ve son derece ihatalı bir şekilde ifade etmektedir.
2. el-Fıkhül-Ebsât: Bu eser, oğlu Hammad, öğrencisi Ebû Yusuf ve Ebû Mutiâ b. Abdillah el-Belhi tarafından rivayet edilmiştir. Sual-cevap tarzında olup yazma nüshaları Kahire Kütüphanesi VII/353′de olan bu risale, Ata el-Cürcâni tarafından şerhedilmiştir.
3. el-Âlim veâl-müteallim: Bu risalede, öğrencisi Ebû Mukatilâin sorduğu sualler Ebû Hanife tarafından cevaplandırılmaktadır. Bu eser de Kahire Kütüphanesi VII/553′de kayıtlıdır. el-Pezdevî de âUsûlâünün mukaddimesinde eserin Ebû Hanifeâye ait olduğunu belirtmektedir.
4. er-Risâle: Bu eser, Ebû Hanife tarafından Basralı âlim Ebû Osman el-Bettiâye gönderilmiştir. Kendisi hakkında Mürcieâden (Küfürle beraber amelin fayda vermediği gibi, inanılınca işlenen günahların da zarar vermeyeceğini iddia eden bir islâm fırkası.) olduğu hususundaki ithamları reddetmektedir. Eser yukarıda belirtilen rivayetlerle el-Pezdevinin aynı yerdeki şahadeti ile imama nisbet edilmektedir. Yazma nüshaları Kahire Kütüphanesi VII/203, 553′de kayıtlıdır.
5. el-Vasıyye: Avrupa kütüphanelerinde ve Kahire Kütüphanesinde (V/264) muhtelif nüshaları bulunan bu eserin Molla Hüseyin b. İskender el-Hanefi, Ekmelüddin el-Baberti ve el-Hâdimî tarafından yazılmış şerhleri mevcuttur. el-Baberti şerhinin Nuru Osmaniye, Ayasofya, Bayezid ve Selim Ağa kütüphanelerinde yazma nüshaları mevcuttur.
Osmanlı âlimlerinden Kemalüddin Ahmed b. Sinan el-Beyâzî bu beş eseri rivayet yollarını gösterip, Arapça olarak âİşârâtüâl-Merâm an İbârelül-İmâmâ ismi ile şerhetmiştir. Bu eserin yazmalarından birisi Köprülü Kütüphanesi 198 numarada kayıtlı olup 1368/1949 yılında Kahireâde basılmıştır.
Biz Ebû Hanifeânin itikada taalluk eden bu eserlerinden el-Âlim veâl-Müteallim, er-Risâle ve el-Fıkhül-Ebsâtâı, büyük âlim Muhammed Zâhid el-Kevserîânin 1368/1949 tarihinde Mısırâda neşrettiği matbu nüshaya istinaden tercüme etlik.
el-Fıkhul-Ekberâin birçok matbu nüshaları bulunmakladır. Biz tercümede 1307′de İstanbulâda basılan Ebuâl-Münteka şerhi kenarında mevcut olan matbu nüshayı esas aldık.
el Vasıyyeâyi tercüme ederken dayandığımız matbu nüsha Mısırâda İsmail el-Halib el-Hasenîânin tashihi ile basılan Ekmelüddin el-Babertî şerhindeki metindir. Bu arada bazı mukayeseler yapmak için el-Hâdiminin İstanbulâda basılan el-Vasıyye şerhine de müracaat ettik.
tesekkürler emeğinize sağlık.
Rica ederim. Ben teşekkür ederim.